KÖPEK MAMASININ OLMAZSA OLMAZLARI
Köpekler, ataları olan kurtların etobur olma özelliğini taşısalar da kediler gibi zorunlu etobur sınıfında yer almazlar. Bu nedenle kedi ve köpeklerin besinlerinde bulunan her bir içeriğin miktarı farklılık gösterir.
Köpek mamalarında bulunması gereken mikro ve makro elementler; proteinler, karbonhidratlar, yağlar, vitaminler ve minerallerdir. Belirli miktarlarda mamalarda bulunması gereken bu elementler, vücut sistemlerinin sağlıklı çalışabilmesi için oldukça önemlidir.
Etoburun Vazgeçilmezi: Protein
Daha önce de bahsettiğimiz gibi etobur olan köpeklerin temel besin kaynağı proteinlerdir. Avcılıktan gelen soyları, protein temelli olarak beslenirler. Köpeklerle ilgili yapılan çalışmalarda ağız ve sindirim sistemine bakıldığına, atalarından farksız olduklarına ve protein temelli beslenmeye devam etmesi gerektiği gözlemlenir.
Protein, vücutta birçok işleve sahip elementtir o nedenle doğru miktarlarda alınması sağlık açısından oldukça önemlidir. Proteinlerin küçük yapıtaşı olan aminoasitler, esansiyel ve esansiyel olmayan olmak üzere ikiye ayrılırlar.
- Esansiyel aminoasitler; Köpeklerin üretemediği ya da yetersiz olarak ürettiği aminoasit çeşitleri olup, dışarıdan alınmaları gerekmektedir. Dışarıdan alınması gereken aminoasitler; arjinin, lizin, metiyonin, fenilalanin, triptofan, valin, treonin’dir.
- Esansiyel olmayan aminoasitler; Köpekler tarafından doğal olarak üretebilen ve dışarıdan alınmasının sağlıklı bir köpekte alınmasına gerek olmayan aminoasitlerdir. Bu aminoasitler; alanin, asparajin, aspartat, sistin, glutamat, glutamin, glisin, hidroksilisin, hidroksiprolin, prolin, serin, tirozin’dir.
Protein Değeri Ne İfade Eder?
Köpeklerin etobur canlılar odluğunu düşündüğümüzde protein temelli beslenmeleri gerektiğini söyleyebiliriz. Fakat her yüksek protein değerine sahip olan mamanın, doğru bir mama olduğunu söylememiz imkansızdır. Önemli olan biyolojik değerleri yüksek, hayvansal kökenli protein kaynaklarının kullanılması önemlidir. Aksi taktirde alınan yüksek proteinlerin bir faydasını göremeyiz ve köpeğinizin beslenmesini sağlayamazsınız.
Bu nedenlerden dolayı mamaların protein değerinin yetkili kuruluşlar tarafından onaylanmış olması gerektiği kadar hayvansal ve biyolojik değeri yüksek olup olmadığına da bakmak gerekmektedir. Aksi taktirde protein eksikliklerine bağlı olarak, gelişimde gerilik, kilo kaybı, tüylerde sağlıksızlık ve birçok hastalık gözlemlenebilir.
FEDIAF’ın Ekim 2021 tarihinde yayınladığı değerlere göre, köpek mamaları için minimum protein değeri %18 ila %21 arasındadır. Bu değerler kalori miktarına göre değişirken, 14 haftalıktan küçük ya da gebe hayvanlarda minimum protein değeri %25’tir. Bu değerlerin altında protein içeren mamaların tercih edilmesi, köpeğiniz yeterli beslenemeyeceği için onu hastalıklara açık hale getirecektir.
Fakat mamalarda minimum değerlerin birebir kullanılması doğru besleme için doğru tercih değildir. Çünkü her köpeğin protein ihtiyacı yaşına, aktifliğine, ırkına ve metabolik ihtiyaçlarına göre farklılık göstermektedir. Ayrıca besleyicilik sadece protein içeriğine bağlı olmadığından dolayı, sadece protein üzerinden karar vermek doğru olmayacaktır.
Enerji kaynağı: Yağlar
Yağlar etobur köpekler için, proteinler gibi, enerji kaynağıdır. Yağlar gerektiğinde fazla alındığında obeziteye ve buna bağlı olarak obezite kaynaklı hastalılara neden olabilirler. Bu nedenle mama içeriğinde doğru miktarlarda kullanılması oldukça önemlidir. Eksiklikleri durumunda ise yine diğer elementler gibi farklı farklı rahatsızlıklara yol açmaktadır.
Karbonhidrat: Temel Lif Kaynakları
Karbonhidratlar direk olarak olmasa da etçil hayvanların dolaylı şekilde, az miktarda aldıkları ve vücutları için gerekli olan elementlerdir. Bu nedenle mamalarda, dengeli ve yeterli miktarda karbonhidratlara yer verilmesi gerekmektedir. Ayrıca seçilen karbonhidratların sindirilebilirliği yüksek olması gerektiği gibi antioksidan açısından da zengin olması gerekmektedir.
Özellikle karbonhidrat sınıfına giren lifler sindirim sistemini destekler, glisemik indeksin ayarlanmasına yardımcı olur ve bağırsak florasının sağlığının korunmasına yardımcı olur.
Az Miktarda Etkili Elementler: Vitaminler & Mineraller
Az miktarlarda birçok rahatsızlığa karşı işlevsellik kazanan vitaminler, sağlıklı bir vücudun olmazsa olmazlarıdır. Çünkü her birinin eksikliği farklı rahatsızlıklara neden olarak genel sağlık durumunun bozulmasına sebep olabilirler.
Vitaminler yağda çözünen (depo edilen) ve suda çözünen (depo edilmeyen) vitaminler olarak 2 gruba ayrılırlar. Yağda çözünenler A, D, E, K iken, suda çözünenler B ve C vitaminidir. Her bir vitamin farklı organ ve sistemleri desteklenmesinin sağlayarak, genel sağlığın korunmasına yardımcı olurlar.
Minerallerde, vitaminler gibi az miktara çok etkili elementlerdir. İnorganik madde olan mineraller, vitaminlerle beraber vücutta düzenleyici madde olarak görev alırlar. Vücutta birçok mekanizma içerisinde yer alan minerallerin dengeli şekilde alınması önemlidir.